Ngjarja më e rëndësishme që nga pavarësia. Përfaqësuesja e Kepit të Gjelbërt është kualifikuar për Kupën e Botës, ndaj është momenti të njiheni me një tjetër vend afrikan. Arritja më e madhe e “Peshkaqenëve Blu” deri tani ka qenë çerekfinalja e Kupës së Kombeve të Afrikës në vitet 2013 dhe 2023, por tani skuadra e trajnerit Bubista ka siguruar biletën për Shtetet e Bashkuara verën e ardhshme.
Çfarë duhet të dini për ta?
Kepi i Gjelbërt u kualifikua për Kupën e Botës, duke mposhtur as më pak e as më shumë, por Kamerunin. Peshkaqenët luajtën me siguri në shtëpi, duke fituar tri ndeshje me rezultatin 1-0 ndaj rivalëve kryesorë, përfshirë edhe Kamerunin me Onanën, Mbemben, Zambo Angissan dhe yje të tjerë të futbollit europian. Në shtëpi, Kameruni fitoi 4-1, por për Kepin e Gjelbërt kjo ishte humbja e vetme në 10 ndeshje.
Yjet e Kamerunit do të kërkojnë kualifikimin në fazën tjetër, ndërsa lojtarët nga Kepi i Gjelbërt e kanë përmbushur misionin e tyre.
This goal by Cape Verde’s Livramento on Andre Onana and Cameroon 😮 pic.twitter.com/9mVSEWXih9
— ESPN FC (@ESPNFC) September 9, 2025
Ekipi është mbledhur nga e gjithë bota, duke kërkuar rrënjë kaboverdiane (sqarim: emërimi zyrtar i Kepit të Gjelbërt) gjithkund. Golashënuesi më i mirë në kualifikimet për Kupën e Botës, Dailon Livramento, është 24 vjeç. Ai luan për Casa Pia në Portugali, ndonëse ka lindur në Holandë, ka shtetësi holandeze dhe më parë ka luajtur për Veronën.
Dailon debutoi për përfaqësuesen vetëm në vitin 2024, por shënoi golin më të rëndësishëm në historinë e ekipit, që i dha fitoren ndaj Kamerunit.
Pas ndeshjes së fundit në grup, në stadiumin lokal u organizua një festë, ku performoi grupi i njohur holandez i repit “Broederliefde” (“Dashuria vëllazërore”), në të cilin bën pjesë vëllai i Livramentos (jo Tino, por një tjetër me të njëjtin mbiemër).
Kapiteni i skuadrës është portieri 39-vjeçar Vozinha, që luan për klubin portugez Chaves. Ndryshe nga shumë bashkëlojtarë, ai ka lindur në Kepin e Gjelbërt, por rrugën drejt futbollit europian e nisi në vitin 2013, kur u transferua nga liga e ishullit São Vicente te Zimbru i Kishinaut. Më pas luajti në Qipro dhe Sllovaki, ndërsa sot është pjesë e divizionit të dytë në Portugali.
Një tjetër veteran i skuadrës, si dhe lojtari me më shumë paraqitje për përfaqësuesen, është Ryan Mendes. Ai është gjithashtu golashënuesi më i mirë në historinë e Kepit të Gjelbërt. Dikur luajti në Francë me ekipin e të rinjve të Le Havre. Skautët e Leicester City shkuan ta shikonin, por në vend të Mendes, zbuluan Riyad Mahrez – dhe pjesa tjetër është histori.
Mendes ka luajtur për Lille dhe Nottingham Forest, ndërsa tani aktivizohet në ligën e parë turke me klubin Igdir.
Roberto Lopes nga Shamrock as që kishte menduar ndonjëherë se do të luante për ndonjë ekip afrikan. Ai ka një ndeshje me Irlandën U-19, por nuk u thirr kurrë në përfaqësuesen A. Një ditë, ai u habit që bashkëlojtari i tij, Ayman Ben Mohammed, u thirr nga përfaqësuesja e Tunizisë, edhe pse kishte lindur në Londër. Në një intervistë, Ben Mohammed përmendi se mund të luante edhe për Kepin e Gjelbërt, pasi babai i tij është nga atje. Gazetari që intervistoi Lopesin kontaktoi federatën, dhe ata filluan t’i shkruanin atij… në LinkedIn.
“Kur isha në kolegj, një nga lëndët kërkonte të krijonim profil në LinkedIn.” Gjashtë vite pas diplomimit, trajneri i Kepit të Gjelbërt i dërgoi një mesazh – por në portugalisht – dhe Lopes e injoroi, duke menduar se ishte spam.
Nëntë muaj më vonë, trajneri e pyeti sërish nëse kishte menduar për ofertën. Këtë herë, Pico përdori Google Translate – dhe kuptoi gjithçka. Kështu, ai mori një “mesazh lumturues” që e çoi deri në Kupën e Botës. Për t’u pranuar nga skuadra, Pico gjeti një këngë kombëtare në Spotify, e mësoi dhe e këndoi gjatë prezantimit. A nuk është kjo një arsye për t’iu përgjigjur mesazheve?
Mbrojtësi 37-vjeçar Stopira debutoi me ekipin kombëtar në vitin 2008. Ai ishte një nga futbollistët e parë profesionistë të vendit dhe një idhull për shumë të rinj.
Ai luajti 11 sezone për MOL Vidi në Hungari, ku u kthye në një legjendë. Për afro dy vjet nuk ishte pjesë e përfaqësueses, dhe në shtator të vitit të kaluar njoftoi tërheqjen nga ekipi kombëtar. Por në vjeshtën e vitit 2025, ai u rikthye për të zëvendësuar lojtarë të dëmtuar. U aktivizua për katër minuta dhe shënoi një gol në ndeshjen e fundit të kualifikimeve. Një histori shumë e bukur.
Ndër lojtarët më të dalluar është edhe mbrojtësi i Villarrealit, Logan Costa, i lindur në Francë dhe që këtë verë u transferua nga Toulouse në Spanjë për 18 milionë euro. Mbrojtësi i djathtë Wagner Pina ka lindur në Lisbonë dhe aktualisht luan për Trabzonspor, përkrah lojtarëve ukrainas.
Portieri rezervë Bruno Varela ka marrë pjesë në Lojërat Olimpike të vitit 2016 në Rio, ndonëse me përfaqësuesen portugeze. Ish-portieri i Benficës dhe Ajax-it sot luan në Arabinë Saudite për Al-Hazem dhe pritet të jetë titullar në Kupën e Botës.
Nëse gjatë leximit menduat se nuk njihni asnjë lojtar të Kepit të Gjelbërt, duhet të mbani mend një emër: Bebe – kampion bote për të pastrehët, “Ronaldo i ri” te Manchester United dhe legjendë te Rayo Vallecano.
Në vitin 2022, lindasi i Lisbonës u rikujtua se kishte rrënjë kreole dhe në moshën 32-vjeçare pranoi të bashkohej me përfaqësuesen, madje shënoi një gol spektakolar në Kupën e Kombeve të Afrikës. Megjithatë, që nga nëntori 2024, ai nuk është më pjesë e ekipit kombëtar. Konkurrenca është rritur.
Edhe lojtari legjendar suedez Henrik Larsson mund të kishte luajtur për Kepin e Gjelbërt, por mori mbiemrin e nënës pas divorcit të prindërve në moshën 12-vjeçare. Edhe pse Patrick Vieira ka lindur në Senegal, nëna e tij ishte nga Kepi i Gjelbërt – kështu që edhe ai mund të ishte thirrur. Kampioni europian Luís Nani ka lindur në Praia, kryeqyteti i Kepit të Gjelbërt. Edhe ish-lojtari i Dinamos, Gerson Rodrigues, ka rrënjë nga Kepi i Gjelbërt. Kush do ta kishte menduar se përzgjedhja e një kombëtareje afrikane kaq të vogël do të të çonte në Kupën e Botës?
Kampionati i Kepit të Gjelbërt është një sfidë më vete. Vendi është një arkipelag me nëntë ishuj të banuar. Çdo ishull ka kampionatin e vet me 6 deri në 8 skuadra, ndërsa ishujt më të mëdhenj si São Vicente dhe Santiago kanë nga dy liga. Kampionët e ishujve dhe fituesi i sezonit të kaluar formojnë fazën përfundimtare me 12 skuadra.
Kjo bëhet për të shmangur udhëtimet e shpeshta ndërmjet ishujve, duke kursyer para dhe kohë. Federata shpesh organizon disa ndeshje në një ishull të vetëm për të ulur shpenzimet. Kampionati zhvillohet brenda tre muajve, që ekipet të luajnë pjesën më të madhe në ishullin e tyre.
Kepi i Gjelbërt është një vend ishullor që ndodhet 600 km larg bregdetit perëndimor të Afrikës. Arkipelagu u zbulua nga portugezët në vitin 1490 dhe, përveç një periudhe të shkurtër sundimi spanjoll, ishte koloni portugeze deri në vitin 1975, kur fitoi pavarësinë.
Vendi ka rreth 580,000 banorë, duke u renditur i dyti pas Islandës për nga popullsia mes pjesëmarrësve në Kupën e Botës. Presidenti José Neves e quajti kualifikimin në Kupën e Botës si ngjarjen e dytë më të rëndësishme në historinë e vendit, pas pavarësisë.
Kush tjetër njihet nga Kepi i Gjelbërt? Dashamirët e muzikës do të kujtojnë me siguri “vajzën zbathur” Cesaria Evora, që fitoi çmimin Grammy në vitin 2004 për interpretimin e këngëve tradicionale morna. Në vendin e saj ajo është e stampuar në pulla dhe kartëmonedha, dhe në aeroportin e vendit është ngritur një monument në nder të saj. Këngëtarja vdiq në vitin 2011, por duket se këtë verë në SHBA ajo do të dëgjohet sërish me emocion.
Tribuna
